حوض لالان؛ یکی از عجایب شگفت انگیز طبیعت پنجشیر
حوض لالان یکی از عجایب شگفت انگیز ولایت پنجشیر است که از جاذبه های گردشگری این ولایت به شمار می رود. این حوض طبیعی مکانی زیبا و صخره ای شکل در گودالی عمیق با آبی لاجوردی، بر فراز کوه عبدالله خیل ولسوالی دره ولایت پنجشیر موقعیت دارد.
از ویژگی های جالب این حوض طبیعی وجود برف هزاران ساله در اطراف کوه های احاطه شده حوض لالان است که آب حاصل از آن در این حوض جمع شده و لبریز می شود و مجرایی هم ندارد. آب آن در تابستان و زمستان یکسان می باشد.
داستان حوض لالان در رساله بگرام و در جلد دوم تاریخ افغانستان آمده است. از این حوض به نام دریاچه شاه بار و دریاچهای که شاه ماران آبی در آن زندگی داشت نیز یاد کرده اند .
از مناظر زیبا و علف های کوهی این منطقه بعضی از حیوانات نیز بهره می برند، مشهورترین آنها بزهای وحشی به نام بز مارخور است که در ارتفاعات کوهی در تابستان برای چرا به این محل می آیند.
این حوض به شکل گودالی عمیق با آبی لاجوردی، بر فراز کوه عبدالله خیل ولسوالی دره ولایت پنجشیر موقعیت دارد.
نام مار خور که بر روی این بزها گذاشته شده و در فارسی، اردو و کشمیری به همین اسم نامیده می شوند، برگرفته از باورهای محلی است؛ به این ترتیب که این حیوان مارها را کشته و آنها را می خورد. بز مار خور در ارتفاع ۵۰۰ تا ۳۵۰۰ متر از سطح دریا، جایی که بتواند علف و برگ گیاه لازم جهت تغذیه بیابد، زندگی می کند.
طبیعت دریاچه لالان
طبیعت بی نظیر حوض لالان از نظر جذب گردشگران و سیاحان سابقه درخشانی دارد. گردشگران برای رسیدن به حوض لالان باید از روستای عبدالله خیل عبور کنند و پیاده مسافتی حدود شش ساعت را طی کنند. راه رسیدن به این مکان زیبا، پر پیچ و خم و اغلب ناهموار است.
از دیگر مشکلاتی که بر سر راه گردشگران است، کمبود اکسیژن به خاطر ارتفاع زیاد آن از سطح زمین بیان شده است. گردشگران به خاطر هوای سرد این منطقه همراه با لباس های زمستانی به آنجا سفر می کنند.
بومیان داستان هایی درمورد این مکان نقل می کنند؛ آنها معتقدند که حوض لالان از قداست برخوردار است و اگر کسی با ورود ناپاکی به این آب قصد اهانت به آن را داشته باشد، آب این حوض ناآرام می شود و موج های بزرگی ایجاد می کند.
حوض سژاب
پنجشیر حوض های طبیعی دیگری هم دارد؛ در نقطهای موسوم به (سژاب) به ۹ کیلومتری کوتل خاواک حوضی است به نام حوض آب گرم سژاب که آبی زلال و گرم دارد ولی آن را در جمع دریاچه های کوهی محسوب نمی کنند.