نگاهی به رشد ترانزیت کالا از ایران به افغانستان و زمینه تحکیم پیوندها
افزایش یک و نیم برابری ترانزیت کالا از گمرک دوغارون به افغانستان و نقش محوری این گمرک در روابط تجاری تهران – کابل نوید بخش ارزآوری بیشتر و گامی به سوی تقویت پیوندهای اقتصادی - سیاسی دو کشور است.
به گزارش تلویزیون سحر افغانستان، گمرک دوغارون در مرز ایران و افغانستان با پیشینه ای ۱۰۰ ساله نقش چشم گیری هم در اقتصاد ولایت/استان خراسان رضوی و هم تبادلات اقتصادی و تجاری تهران و کابل دارد و دروازه طلایی صادرات ایران به افغانستان به شمار می رود.
به طور تقریبی ۹۵درصد کالاهایی ترانزیتی ایران به افغانستان از طریق امارات به بندرعباس و گمرک شهید رجایی و باهنر ارسال می شوند و با استفاده از گمرک دوغارون به افغانستان می رسند و پنج درصد دیگر از این کالاها نیز از سایر گمرکات کشور به این گمرک فرستاده می‌شود.
بیشترین حجم کالاهای صادراتی از طریق بندرعباس وارد گمرک ترانزیتی دوغارون می شود و کالاهای تجاری افغانستان و پاکستان و هند و کشورهای همسایه افغانستان، از طریق کشورهای عربی و حوزه خلیج‌فارس به گمرک بندرعباس، بندرلنگه و دیگر گمرک‌های مرزی ترانزیت می‌شود.
هم مرز بودن استان خراسان رضوی با افغانستان، کشوری با بازار مصرفی بزرگ فرصت طلایی برای کارآفرینی و ارزآوری از طریق صادرات و ترانزیت فراهم آورده است.
از این رو بیش از نیمی از صادرات استان خراسان رضوی از طریق گمرک و مرز دوغارون صورت می گیرد و بدیهی است که هرگونه چالش و معضل در این منطقه موجب از دست رفتن سهم ایران در بازارهای آسیایی (چین ، هند و پاکستان) می شود.
گمرک و پایانه مرزی دوغارون در ۱۸ کیلومتری شهر تایباد و ۲۵۰ کیلومتری مشهد و همجوار با کشور افغانستان، یکی از پنج گمرک برتر اقتصادی کشور محسوب می‌شود.
اخیرا حسن رحیمی زاده، مدیرکل گمرک دوغارون با اعلام افزایش یک و نیم برابری ترانزیت کالا از گمرک دوغارون به افغانستان طی ۳ ماهه اخیر گفت که طی این مدت ۳۲ هزار و ۷۶۵ تن کالا از گمرک دوغارون به سمت افغانستان ترانزیت شده که در مقایسه با مدت زمان مشابه پارسال، یک و نیم برابر افزایش داشته است.
این در حالی است که به گفته حسن زاده در همین بازه زمانی ارزش دلاری ترانزیت این میزان کالا به سمت افغانستان و بازارهای هدف این کشور همسایه بیش از ۱۲۰ درصد افزایش داشته است.
حجم کالاهای صادر شده در سه ماهه گذشته به افغانستان ۲۱۹ هزار و ۵۳۰ تن بود که ارزش دلاری آن در قیاس با مدت مشابه سال قبل ۱۰۰ درصد افزایش داشته است.
وجود مرز دوغارون علاوه بر تسهیل و گسترش صادرات اقلام ایرانی ظرفیتی مناسب برای تشکیل و گسترش صنایع تولیدی محسوب می‌شود که خود سبب کارآفرینی و اشتغال برای مرزنشینان می شود.
بیشترین کالاهای صادراتی ایران در مرز دوغارون شامل آهن، سیمان و مواد غذایی و برخی مایحتاج کشور افغانستان است که در صدر آن مواد غذایی قرار دارد.
در واقع میتوان گفت که مایحتاج خوراکی ولایات همجوار استان خراسان رضوی از طریق ایران تامین می شود و این مساله اهمیت گمرک دوغارون را چندین برابر کرده است.
مشکلات صادراتی و ترانزیتی پایانه و گمرک مرزی دوغارونهم‌جواری استان خراسان رضوی با ترکمنستان و افغانستان و قرابت جغرافیایی آن با چهار کشور دیگر آسیای مرکزی؛ موجب جایگاه ویژه ای برای اتصال ۶ کشور مذکور محصور در خشکی با دیگر کشورهای جهان شده است.
بدیهی است احیا و مدرن سازی مرزها و سهولت تردد در گذرگاه‌های زمینی خراسان رضوی خصوصا پایانه دوغارون یکی از اولویت‌هایی است که نیازمند نگاه ملی است، چرا که این پایانه و گمرک مرزی با یک قرن پیشینه در حوزه مبادلات تجاری و تلاش مسئولان برای تسهیل مسیر ترانزیت همچنان با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می کند.
طی دو دهه اخیر و به رغم مبادلات پر رونق بازرگانی در مرز دوغارون موانعی چون کندی ترخیص کالا و تشریفات، فقدان باراندازهای کافی برای تخلیه بار و معطلی چندین روزه رانندگان، اختلاف در نقطه صفر مرزی برای ساخت سالن تجاری پایانه مرزی در سمت ایران، عدم مدیریت واحد مرزی، ناهماهنگی ها در مرز، صف های طولانی در کامیون، مخروبه بودن حدفاصل گمرک دوغارون و اسلام قلعه (هرات) و افزایش هزینه های ترانزیتی جز مشکلات عدیده شرکت های حمل و نقل بوده است.
از سوی دیگر محدودیت‌های اعمال‌شده از طرف افغانستان در تجارت با ایران پس از تغییر حکومت این کشور، رشد تعرفه واردات اقلام ایرانی، تضعیف قدرت خرید افغان ها، محدودیت‌های بازرگانان افغان برای تبادلات تجاری با ایران و بازار گسترده کالاهای چینی و پاکستانی در افغانستان منجر به کاهش صادرات کالاهای ایرانی به این کشور همسایه در نیمه نخست سال جاری شده است.
تگ
