آموزش مجازی ایران برای دانش آموزان افغانستان
در حالی که میلیون‌ها دختر افغان به‌دلیل سیاست‌های حکومت سرپرست از تحصیل محروم شده‌اند، ایران با تکیه بر تجربه موفق آموزش مجازی در دوران کرونا و زیرساختهایی چون سامانه «شاد»، در حال بررسی راه‌هایی برای ارائه آموزش آنلاین به دانش‌آموزان در افغانستان است. پیش از این مقامات ایرانی از آمادگی برای ایفای نقش انسانی و فرهنگی در این زمینه خبر داده‌اند.
به گزارش تلوزیون سحر افغانستان: با گذشت بیش از سه سال از ممنوعیت تحصیل دختران در افغانستان، بحران آموزشی در این کشور به یکی از دغدغه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تبدیل شده است. در این میان، ایران به‌عنوان کشوری با تجربه گسترده در آموزش مجازی و سابقه پذیرش مهاجران افغان، می‌تواند نقش مؤثری در کاهش این بحران ایفا کند.
اسکندر مومنی در سی و هشتمین اجلاس سراسری مدیران آموزش و پرورش کشور در ٢٨ مرداد ماه در خصوص تحصیل فرزندان اتباع خارجی گفت که آموزش غیرحضوری به دانش‌آموزان در افغانستان یک اقدام ارزشمند و انسان‌دوستانه است و در واقع با آموزش غیرحضوری به خصوص برای دختران می توان زمینه مهاجرت معکوس اتباع را فراهم کرد.
علیرضا کاظمی، وزیر آموزش و پرورش ایران نیز در نشست اخیر با فیلیپو گرندی،کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان در اواخر تیرماه امسال، با اشاره به ظرفیت‌های سامانه «شاد» و تجربه دوران کرونا، اعلام کرد: «ما آمادگی داریم در راستای حمایت آموزشی، تمامی دانش آموزان افغانستانی را با استفاده از شبکه آموزش بومی و در چارچوب تفاهم نامه همکاری سه جانبه، آموزش داده و بر اساس اساسنامه مدارس مجازی مصوب شورای عالی آموزش و پرورش، به آنان مدرک تحصیلی معتبر ارائه دهیم.»
پیش از آن در دی‌ماه ۱۴۰۱ نیز سید رسول موسوی، دستیار سابق وزیر امور خارجه در دیدار با سرپرست سفارت افغانستان در تهران «آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای مساعدت به حل مشکلات ادامه تحصیل دختران افغان از جمله به صورت برخط و استفاده از زیرساخت‌های موجود در ایران اعلام شد.»
او همچنین در صفحه توییتر خود نوشت که ایران آماده است از ظرفیت‌های داخلی برای آموزش آنلاین دختران افغان استفاده کند.
در افغانستان نیز در دیدارهایی میان علیرضا بیگدلی، سفیر و سید روح‌الله حسینی رایزن فرهنگی ایران در کابل با حبیب‌الله آقا، سرپرست وزارت آموزش طالبان، بر گسترش همکاری‌های علمی، فرهنگی و آموزشی میان دو طرف تأکید شده است.
دکتر سید روح الله حسینی، رایزن فرهنگی ایران در این دیدار پیشنهاد تشکیل کمیته مشترک فرهنگی را مطرح کرد که مورد استقبال سرپرست وزارت آموزش طالبان قرار گرفت. از جمله برنامه‌های پیشنهادی در این کمیته در امر آموزش؛ تبادل اساتید، برگزاری کارگاه‌های آموزشی، ایجاد کتابخانه دیجیتال، برگزاری همایش‌های نخبگانی، تورهای علمی و نمایشگاه‌های مشترک بود.
با این حال باید اشاره کرد که در پی اجرای سیاست‌های جدید مهاجرتی در ایران، صدها هزار کودک مهاجر افغانستانی با خطر محرومیت از تحصیل مواجه شده‌اند. بسیاری از این کودکان، که تنها مدرک هویتی‌شان برگه‌های سرشماری یا اقامت موقت بوده است، دیگر اجازه ثبت‌نام در مدارس دولتی را ندارند. بر اساس گزارشات میدانی بسیاری از این کودکان حتی متولد ایران هستند که اکنون با بی سرنوشتی مواجه‌اند.
در موارد متعدد، دانش‌آموزان افغان که از مدارس اخراج شده و به افغانستان بازگردانده شده‌اند؛ کشوری که تحت حاکمیت حکومت سرپرست، آموزش دختران بالای کلاس ششم ممنوع است، این بازگشت اجباری تحت سیاست‌های حکومت سرپرست آینده تحصیلی دختران را نابود می‌کند و آنان را در معرض خطر ازدواج زودهنگام، افسردگی، و حذف کامل از فضای اجتماعی قرار می‌دهد.
بسیاری از این دختران، پیش از اخراج، در مدارس ایران عملکرد درخشانی داشته‌اند و آرزوهای بزرگی در سر داشتند. با این وجود، آموزش برخط برای این کودکان و نوجوانان بازمانده از تحصیل می‌تواند تا حدودی گره گشا باشد و امید را به دلهای آنان روانه کند.
به باور مقامات و ناظران سامانه «شاد» که در دوران همه‌گیری کرونا راه‌اندازی شد، بستری مناسب برای ارائه آموزش آنلاین محسوب می‌شود. این سامانه قابلیت برگزاری کلاس‌های مجازی، آزمون‌های آنلاین، و ارتباط مستقیم میان معلمان و دانش‌آموزان را دارد.
با این حال، چالش‌هایی همچون ضعف زیرساختهایی چون برق و اینترنت در افغانستان، کمبود ابزارهای دیجیتال، و نیاز به محتوای آموزشی متناسب با فرهنگ و زبان افغانستان، از جمله موانعی هستند که نیازمند همکاری بین‌نهادی و حمایت بین‌المللی‌اند.
کارشناسان آموزشی معتقدند که ایران می‌تواند با ارائه محتوای چندرسانه‌ای به زبان فارسی و پشتو، تربیت معلمان مجازی، و استفاده از ظرفیت دانشگاه‌ها و نهادهای مدنی، آموزش مجازی را به ابزاری برای توانمندسازی نسل آینده افغانستان تبدیل کند.
در شرایطی که جهان نظاره‌گر محرومیت آموزشی دختران افغان است، ایران می‌تواند با بهره‌گیری از تجربه خود، نه‌تنها نقش منطقه‌ای خود را تقویت کند، بلکه گامی مؤثر در جهت عدالت آموزشی و دیپلماسی فرهنگی بردارد.
تگ
