سرگردانی در آمریکا؛ سرنوشت نیروهای ویژه افغان پس از سقوط کابل
پایگاه اینترنتی «اینترسپت» در گزارشی اعلام کرد که نیروهای ویژه افغانستان که پس از فروپاشی دولت پیشین این کشور به آمریکا پناهجو شدند، از وضعیت خودشان ناراضی هستند و برخی از آنها در این کشور همچنان سرگردانند.
به گزارش تلویزیون سحر افغانستان، بیشتر نیروهای ویژه افغانستان که در حال حاضر در آمریکا زندگی میکنند، از شیوه زندگی خود راضی نیستند و آن را با رسم و روالهای خود منطبق نمیبینند. به گزارش اینترسپت یکی از این افراد، عیانالدین است که سالهای طولانی در واحد «03» نیروهای ویژه در قندهار خدمت کرده است و اکنون با حقوق ناچیزی در یک سوپرمارکت در شهر پتسبورگ زندگی میکند. عیانالدین میگوید: «ما در افغانستان ارزش داشتیم. آنجا کشور ما بود و ما برای آن کشور معنا پیدا میکردیم. اما حالا ژنرالها و فرماندهان ما همه موقعیت یکسانی دارند».
این نشریه در ادامه میافزاید: این نیروها را سازمان سیا آموزش داده بود و ظاهراً در کنترل سازمان اطلاعاتی افغانستان قرار داشتند، اما در واقع تمامی دستورهای خود را از سیا میگرفتند. هرچند آنها نزد آمریکاییها و مخالفان طالبان «قهرمان» شناخته میشوند، برخی مردم روستاها از آنها نفرت داشتند، زیرا این نیروها به نقض حقوق شهروندان غیرنظامی و حتی کشتار آنان متهم هستند. دیدبان حقوق بشر در سال 2019 این نیروها را به کشتار افراد غیرنظامی متهم کرد. این نیروها در سالهای 2017 تا 2019 به 14 مورد نقض حقوق بشر و کشتار غیرنظامیان متهم شدند. با این حال، مشاوران آمریکایی این نیروها و سازمان سیا این گزارش را رد کردند و آن را اغراقآمیز و نادرست خواندند.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: یکی از سخنگویان سازمان سیا در یک ایمیل به اینترسپت، نوشت: «با توجه به اتهامات نقض حقوق بشر، آمریکا این ادعاها را بسیار جدی میگیرد و ما اقدامات فوقالعادهای را فراتر از حداقل الزامات قانونی، برای کاهش تلفات غیرنظامیان در درگیریهای مسلحانه و تقویت مسئولیتپذیری در قبال اقدامات شرکا انجام میدهیم. یک روایت نادرست در مورد این نیروها وجود دارد که در طول سالها به دلیل یک کارزار تبلیغاتی سیستماتیک طالبان، ادامه یافته است».
«یاسین ضیا» رئیس ستاد ارتش افغانستان در دولت اشرف غنی اظهارداشت در سال 2010، پس از هیاهوی زیاد در مورد تلفات غیرنظامیان در جریان حملههای ناتو به طالبان، تحت فشارهایی که حامد کرزی، رئیس جمهوری وقت بر آمریکا وارد کرد، دولت آمریکا پذیرفت که بخشی از این نیروها تحت کنترل سازمان اطلاعاتی افغانستان موسوم به «امنیت ملی» قرار گیرند. اما این کنترل هم ظاهری بود و تا آخرین روزهای منتهی به سقوط افغانستان، کادرهای سازمان سیا آنها را مدیریت میکردند. «حمدالله محب» مشاور شورای امنیت دولت پیشین افغانستان، در سال 2019 در پاسخ به اتهامات در مورد قتل غیرنظامیان به دست نیروهای صفری، فقط گفت که آنها را سیا مدیریت میکند.
نخستین گروه از نیروهای ویژه افغانستان در سال 2002 ایجاد شد که در آن زمان آنها را «نیروهای حفاظتی خوست» یا « KPF» مینامیدند. پس از آن، نیروهای موسوم به «01» یا «صفری» که کابل، لوگر و وردک را در مرکز افغانستان کنترل میکردند، ایجاد شدند. مدتی بعد نیز، واحد «02» که بیشتر در شرق افغانستان فعالیت میکرد، و در نهایت واحد «03» که سراسر جنوب افغانستان را زیر کنترل داشت، ایجاد شدند. وظیفه اصلی این نیروها مبارزه با تروریستها و ردگیری آنها بود.
این نیروها برای جنگهای متعارف ایجاد نشده بودند، اما با تشدید جنگ در سالهای آخر دولت اشرف غنی، از این نیروهابرای جنگهای مستقیم با طالبان نیز استفاده میشد. یک پزشک افغان که سالها با نیروهای صفری کار کرده بود، در مصاحبه با اینترسپت گفت که شدت فشار جنگ بر نیروهای ویژه به اندازهای زیاد شده بود که گاهی اوقات، وقتی خبر انجام عملیات میآمد، عدهای بیهوش میشدند. در واقع نیز نیروهای ارتش و پلیس میلی به جنگ نداشتند.
با اینکه بعد از سقوط دولت اشرف غنی، هزاران نیروی ویژه افغانستان سریعاً به آمریکا انتقال داده شدند و تعداد دیگری نیز که در کمپهای موقت بیرون از آمریکا باقی مانده بودند، در روند انتقال قرار گرفتند، وضعیت فعلی آنان در این کشور مورد رضایت آنان نیست و به تعبیری، روزگارشان در سرگردانی سپری میشود.