آینده مبهم همکاری های منطقه ای زیر سایه سیاست اسلام آباد علیه کابل
الکساندر کنیازف، افغانستانشناس روستبار، تأکید دارد که منزویکردن افغانستان نه تنها به سود هیچیک از کشورهای منطقه نیست، بلکه پروژههای بزرگ اقتصادی و امنیتی را با خطر مواجه میسازد؛ در همین حال نشست اخیر هند و روسیه با استقبال از نقش طالبان در مبارزه با تروریسم، جایگاه این گروه را در معادلات منطقهای تثبیت کرده است.
الکساندر کنیازف، پژوهشگر برجسته مسائل افغانستان، در تازهترین تحلیل خود هشدار داده است که سیاستهای پاکستان در قبال حکومت سرپرست میتواند پیامدهای منفی برای آینده همکاریهای منطقهای داشته باشد.
به گفته او، انزوای افغانستان برخلاف منافع کشورهایی است که امروز سیاستی واقعبینانه و منطقی در قبال کابل در پیش گرفتهاند.
کنیازف با اشاره به بیانیه مشترک روسیه و هند در پنجم دسامبر ۲۰۲۵ پس از سفر ولادیمیر پوتین به دهلینو، گفت: حمایت از حکومت سرپرست بهعنوان یک بازیگر مهم در مبارزه با تروریسم جهانی، تلاشهای اسلامآباد برای بیاعتبار کردن این گروه و بازگرداندن آن به انزوای بینالمللی را بیاثر میسازد.
او همچنین خاطرنشان کرد که موضع کنونی پاکستان بعید است با حمایت بیقیدوشرط چین همراه شود؛ زیرا پکن علاوه بر شراکت راهبردی با اسلامآباد، منافع مستقیم و قابلتوجهی در افغانستان دارد که به همکاری با حکومت فعلی این کشور گره خورده است.
به باور این کارشناس، سیاستهای اخیر پاکستان تردیدهایی جدی درباره آینده پروژههای بزرگ ترانزیتی افغانستان از جمله راهآهن ترانس_افغان و خط لوله گاز تاپی، ایجاد کرده است.
او این وضعیت را مغایر با منافع کشورهای آسیای مرکزی دانست و هشدار داد که هرگونه ابهام در مسیر این پروژهها میتواند روند همگرایی منطقهای را با چالش جدی مواجه کند.
گفتنی است که بیستوسومین نشست سالانه رهبران هند و روسیه در دهلینو با حضور ولادیمیر پوتین و نارندرا مودی برگزار شد و با صدور بیانیهای مشترک پایان یافت.
در این بیانیه، دو کشور ضمن استقبال از اقدامات طالبان در مبارزه با گروههای تروریستی، بر ضرورت ادامه این تلاشها و تأمین کمکهای فوری بشردوستانه به مردم افغانستان تأکید کردند.
رهبران هند و روسیه حضور گروههای افراطی از جمله داعش شاخه خراسان را تهدیدی جدی برای امنیت منطقه خوانده و حمایت خود را از اقدامات ضدتروریستی حکومت سرپرست اعلام کردند.
همچنین، هماهنگی نزدیک دو کشور در خصوص افغانستان ستایش و مقرر شد این همکاری از طریق سازوکارهایی چون «فرمت مسکو» ادامه یابد.
این تحولات نشان میدهد که برخلاف تلاشهای پاکستان برای منزوی ساختن حکومت سرپرست ، قدرتهای بزرگ آسیایی در حال تثبیت جایگاه این گروه در معادلات منطقهای هستند.
نزدیکی بیسابقه کابل و دهلینو و شناسایی رسمی حکومت سرپرست از سوی مسکو، عملاً مسیر تازهای برای آینده افغانستان گشوده است؛ مسیری که میتواند بر پروژههای اقتصادی و امنیتی منطقهای، از جمله طرحهای ترانزیتی مورد اشاره کنیازف، تأثیر مستقیم بگذارد.